İngiltere ve ABD’de 1.080 kişiyle yapılan üç çalışmayı kapsayan araştırma, katılımcıların yüzde 52’sinin güçlü bir parasosyal ilişkiye sahip olduklarını hissettiğini ve yüzde 36’sının bir YouTuber’a yakın hissettiğini söylediğini ortaya çıkardı.
Parasosyal ilişkiler, hiç tanışmadığınız veya genellikle influencer veya ünlü bir kişiyle bağ kurmak olarak tanımlanıyor. Psikologlar bu tür ilişkilerin, insanların belirli bir deneyimde daha az yalnız hissetmelerine veya onaylanmalarına yardımcı olmada çok önemli bir rol oynayabileceğine inanıyor.
Essex Üniversitesi’nde çalışma yazarı ve psikolog olan Dr. Veronica Lamarche, “Parasosyal ilişkiler, gerçekte onlarla asla tanışamayacak olsak bile, ihtiyaç anında bizi doğrulayabilecek ve destekleyebilecek insanlara sahip olduğumuzu hissetmek söz konusu olduğunda, psikolojik desteğimizin önemli bir parçası” diyor.
Dr. Lamarche ayrıca insanların kurgusal karakterler tarafından sevildiğini ve saygı duyulduğunu hissettiğini de ekliyor.
Bulgularını nisan ayında Scientific Reports’ta yayınlayan araştırmacılar, bunun gerçekten depresif veya yalnız olanlar için gerçek insan etkileşiminin bir tedavisi veya ikamesi olmadığını, ancak bazı kişiler için yararlı olabileceğini söyledi.
Lamarche, BBC’ye, “Bu parasosyal ilişkiler garantili güvenli bir sığınak sunuyor. Belki sevdikleri birinin tutabildiği gibi elinizi tutamazlar, ancak sizi reddedemezler veya sizin için çok meşgul olduklarını söyleyemezler çünkü onlara kendi zamanınızda ve kendi koşullarınızda erişebilirsiniz. Bence bu, bu ilişkilerin gücünün ve çekiciliğinin bir parçası, bir bakıma her zaman ulaşılabilir biri var.”
“Gerçekten ilginç olan şey, bu parasosyal ilişkilerin, daha zayıf kişisel bağlarımıza kıyasla daha etkili görülmesiydi. Bu belki de insanların gündelik ilişkilerinde kendilerini rahat hissetmediklerini gösteriyor olabilir.” dedi.
“SİZİ YARGILAMIYORLAR”
Yaklaşık on yıldır YouTube’da içerik yayınlayan üç çocuk annesi Emily Norris, sosyal medyada kendisi gibi insanları izlemenin, ne kadar meşgul olursa olsun bağlantı kurmaya olanak sağladığını anladığını, çünkü videolarının her zaman ulaşılabilir olduğunu söylüyor.
Norris, BBC’ye, “Eğer bir meslektaşınızla konuşursanız veya hayatınızdaki biriyle sohbet ederseniz, muhtemelen sizi yargılayabilir, yorum yapabilir veya kötü bir şeyler söyleyebilirler, oysa sadece birini izliyorsanız bu gerçekleşmeyecek.” yorumunu yapıyor.
Ancak parasosyal veya “tek taraflı” ilişkilerin bariz eksiklikleri bulunuyor. Her ne kadar iş arkadaşları, komşular ya da tanıdıklar gibi gerçek hayattaki zayıf bağlardan daha tatmin edici olarak görülseler de, sevdiğiniz insanlarla, yakın arkadaşlarınız ya da ailenizle olan güçlü bağ ilişkilerinin yerini almıyorlar. Romantik ilişkiler ya da aile ile yakın arkadaşlar hâlâ duygusal ihtiyaçları karşılamanın en etkili yolu olarak görülüyor.
